سفه دین شاخه ای از فلسفه است مانند فلسفه علم، فلسفه حقوق و فلسفه هنر. بهترین فهم درباره چیستی فلسفه دین زمانی حاصل می شود که بدانیم فلسفه دین چه چیزی نیست.
اول، فلسفه دین نباید با مطالعه تاریخ ادیان خلط شود. در مطالعه تاریخ یک دین خاص مثل مسیحیت، فرد مطالبی از ریشه آن در یهودیت، زندگی عیسی، ظهور کلیسای مسیحی در امپراتوری روم و توسعه آموزه های متمایز ایمان مسیحی مطالعه می کند. مطالعات مشابهی را هم می توان در خصوص سایر ادیان مهم انجام داد: یهودیت، اسلام، بودیسم و هندوئیسم. اگرچه چنین مطالعاتی برای فلسفه دین مهم هستند و گاهی با آن همپوشانی دارند، نباید با فلسفه دین خلط شوند.
دوم، فلسفه دین نباید با تئولوژی خلط شود. تئولوژی رشته ای است که عمدتاً درون دینی محسوب می شود. بطوریکه آموزه های (ایمان) دینی خاصی را گسترش می دهد و در پی یافتن مبنای این آموزه ها در عقل مشترک میان آدمیان (تئولوژی عقلانی) یا در سخن خدا (تئولوژی نقلی یا وحیانی) است. اگرچه فلسفه دین اساساً درباره مطالعه شیوه های توجیه باورهای دینی است، اما توجه اصلی آن توجیه یا رد مجموعه باورهای دینی خاصی نیست بلکه هدفش ارزیابی انواع دلایلی است که اندیشمندان، له و علیه باورهای دینی اقامه کرده اند. فلسفه دین، برخلاف تئولوژی، اساساً یک رشته درون دینی نیست بلکه رشته ای است که دین را از منظر برون دینی مطالعه می کند. همانطور که فلسفه علم و فلسفه هنر، جزئی از علم و هنر نیستند، فلسفه دین هم جزئی از دین نیست. بهرحال مهم است که بدانیم یک همپوشانی قابل توجه بین تئولوژی، مخصوصاً تئولوژی عقلانی ، و فلسفه دین وجود دارد.
بهترین وصفی که می توانیم برای فلسفه دین ذکر کنیم، بررسی انتقادی باورها و مفاهیم پایه دینی است. فلسفه دین، مفاهیم پایه دینی مانند مفهوم خدا، مفهوم ایمان، مفهوم معجزه و مفهوم قدرت مطلق و ... را بطور انتقادی بررسی می کند. بررسی نقادانه یک مفهوم پیچیده مانند خدا، دو کار را شامل می شود: تمایز تصورات پایه درباره خدا که در دین ظاهر شده است، و تحلیل هر تصور به اجزای پایه اش. مفهوم خدا برای تصورات متمایز (فراوان) از امر الهی (the divine) بکار می رود. آنچه فلسفه دین در پی انجامش است، ایجاد تمایز میان این تصورات متفاوت از خدا و شرح و بسط هر یک است.
فلسفه دین نگاهی نقادانه به باورهای دینی پایه دارد: باور به وجود خدا، باور به حیات پس از مرگ، باور به اینکه خدا پیش از تولد ما به هر آنچه در آینده انجام خواهیم داد علم دارد، باور به اینکه وجود شر به نحوی با عشق خدا به مخلوقاتش سازگار است. بررسی نقادانه یک باور دینی شامل تشریح باور، بررسی دلایلی که له و علیه آن باور ارائه شده است (با این دیدگاه که آیا توجیه عقلانی برای پذیرش صدق یا کذب آن باور وجود دارد یا ندارد) می باشد.
نظرات شما عزیزان:
تاريخ : دو شنبه 9 بهمن 1391 | 12:37 | نویسنده : علی خزایی |
تبادل
لینک هوشمند
<-PollName->
آمار
وب سایت:
